Sinds januari 2022 zijn banken verplicht zijn een woning onafhankelijk te laten schatten alvorens een hypotheek te verstrekken aan een koper.

Daarnaast wordt het bedrag van de lening berekend op basis van de getaxeerde waarde en niet langer op basis van de aankoopprijs.

Wat is een onafhankelijke schatting?

De Nationale Bank verduidelijkt dat het gaat om controles van de bank zelf, en geen schatting door een beëdigd schatter. Die kosten al snel zo’n schatting enkele honderden euro’s.

Wat zijn de gevolgen van deze verandering?

Banken mogen sinds 2020 niet méér uitlenen dan 90% van de waarde van een pand. Met andere woorden moeten kandidaat-kopers dus minimum 10% van de prijs zelf betalen (met hun eigen middelen). Dit bovenop de registratierechten en andere kosten, die sowieso al door de koper werden betaald.

Nu gaat de overheid een stap verder: Zelfs indien een koper zijn droomwoning koste wat kost wil kopen, en hij zijn bod véél hoger zet dan de effectieve, geschatte waarde van een pand, zal de bank hem maar 90% van de werkelijke waarde kunnen uitlenen. Het is dus aan hem om het verschil te betalen.

Op deze manier zorgt de overheid ervoor dat banken het hele bedrag van de hypothecaire lening kunnen terugvorderen in geval van faillissement van de koper. Zo kan de overheid riskante speculatieve aankopen inperken (die heel schadelijk kunnen zijn voor de economie).

Waarom deze maatregel?

Deze maatregel moet ervoor zorgen dat banken geen leningen meer verstrekken die niet in verhouding staan tot de waarde van een pand. Een bod hoger dan de werkelijke waarde van een woning kan dus niet meer gefinancierd worden door een hypothecaire lening. Je zal het verschil dus uit de eigen portemonnee moeten betalen.

Een ander onderliggende doel zou zijn om de prijzen van vastgoed te stabiliseren. Die zijn in de jaren 2020-2022 namelijk zeer snel gestegen! De schatters zouden dankzij hun kennis van de (langetermijn) markt en hun objectiviteit de vastgoedprijzen kunnen stabiliseren en het belang van de opschortende voorwaarden kunnen vergroten.

Zal deze maatregel de prijsstijgingen inperken?

Volgens de Federatie van Notarissen (Fednot) zal de maatregel echter weinig gevolgen hebben voor de prijzen. Het zijn vooral de rentevoeten die de marktprijs bepalen. Fednot benadrukt ook dat deze onevenredige prijsstijging wordt aangewakkerd door de vraag van investeerders, die in 2020-2022 zeer actief waren op de vastgoedmarkt.

Hoe beïnvloedt mij dit als koper?

Het was al gebruikelijk, maar niet verplicht, dat banken een onafhankelijke schatting vragen alvorens het krediet te verstrekken. In de praktijk verandert er dus weinig voor particulieren.

Wie mag deze schattingen opmaken?

Tot nu toe kon iedereen beweren een vastgoeddeskundige te zijn, omdat de titel, in tegenstelling tot de titel van makelaar, niet beschermd is. Vanaf nu zullen enkel taxateurs erkend door overheidsinstanties dit soort schattingen mogen doen. Die taxateur zal ter plaatse naar het pand gaan kijken en een zo objectief mogelijke waardering opmaken.

Kredietinstellingen die over een betrouwbaar statistisch waarderingsmodel beschikken, kunnen echter het bezoek ter plaatse vermijden door het goed op afstand te schatten. Deze oplossing zal goedkoper en sneller zal zijn... maar ook minder nauwkeurig.

Ontdek onze panden en zet zo je eerste stappen in de vastgoedwereld en breng je vastgoeddroom tot leven.