Bouwen of renoveren: overzicht van premies en financiële steun in Brussel en Wallonië

8 minuten lezen

Léa Léonard 👩🏻‍💻

Léa Léonard 👩🏻‍💻

Specialist in het ontcijferen van vastgoedtermen

Renoveren is in, dat staat vast. Vandaag wordt dan ook de renovatie van woningen aangemoedigd met talrijke premies, ook in Brussel en Wallonië.

Waarom verbouwen?

In Europa behoren gebouwen en de bouwsector tot de meest energieslorpende en vervuilende sectoren. Ze vormen dus een echt probleem voor de bescherming van de planeet. Om de internationale milieudoelstellingen te behalen, leggen de regionale beleidsregels niet alleen steeds striktere beperkingen voor nieuwbouw op, maar moedigen ze sinds enkele jaren ook aan via premies om bestaande woningen te renoveren.

Bij elke aankoop van een woning staat de kwestie van renovatiewerken centraal. Dit is des te meer het geval in België, waar volgens de statistieken van de FOD Economie 74% van het gebouwenbestand (m.a.w. 4,5 miljoen huizen en appartementsgebouwen) van voor 1981 is.

Waarvoor dienen de premies?

In Wallonië en Brussel zijn deze premies vooral bedoeld voor die werken die goed zijn voor de economie en/of voor de productie van hernieuwbare energie binnen het bestaande woonpark, die het merendeel van de huidige woningen uitmaken en over het algemeen de grote lacunes op het vlak van energierendement vertegenwoordigen. Daarom is in Brussel in 2018 een budget van 22 miljoen euro toegekend voor energiepremies.

Over het algemeen zijn de subsidies bedoeld voor werken in verband met isolatie, het vervangen van het raamwerkruiten en verwarmingsketels en het installeren van energiezuinige apparaten. De premies zijn onder andere bedoeld om de drempel voor de aankoop van een eigen woning te verlagen, om sociale woningen beschikbaar te stellen en om erkende ondernemingenin te zetten voor het uitvoeren van de werken.

Hoe verkrijg je de premies?

De toekenning van deze premies gaat bij elke regio onvermijdelijk gepaard met een reeks voorwaarden, zoals het inkomen, de bezetting van de woning, de locatie enz... Hieronder volgt een overzicht van de premies:

Subsidies en premies voor aankopen en renovatie in Brussel

Renovatiesubsidies in Brussel (RENOLUTION):

Heel wat maatregelen en plannen van RENOLUTION moeten nog concreet uitgewerkt worden, maar basislijnen liggen wel vast:

  • Een EPC-certificaat voor alle eigenaren: momenteel is een EPB-certificaat enkel verplicht bij de verkoop en verhuur. RENOLUTION het gebruik van het EPB-certificaat veralgemenen.

  • Een brede waaier aan technische en financiële ondersteuning: van RENOLUTION-premies, leningen tegen een lage rente, aangepaste onroerende voorheffing…

  • Ondersteuningsmaatregelen voor mede-eigendommen: dak, gevel en andere gemeenschappelijke delen worden aan een specifieke analyse onderworpen.

  • Extra steun voor kwetsbare personen.

De Brusselse renovatiepremies gelden voor woningen van meer dan 30 jaar oud. Ze dekken tussen 30 en 70% van de kosten van de werken, afhankelijk van de locatie van de woningen en de inkomsten van de aanvrager, met een maximumbedrag van 35.000 euro (vermeerderd, afhankelijk van het aantal kamers). Alle informatie vind je op de webiste van RENOLUTION.

Opgelet! Sinds 16 augustus 2024 is het geld uit de Renolution pot uitgeput. Alle verbouwende Brusselaars die nog geen eindfactuur van hun energetische renovatie konden voorleggen voor 16 augustus, moeten minstens tot januari volgend jaar wachten om hun beloofde premies aan te vragen.

De groene lening:

Met de Brusselse Groene Lening kan een particulier geld lenen voor de financiering tot 25.000 euro energieverbeteringswerken, en dit tegen een gunstige rentevoet tussen 0 en 2%, afhankelijk van de inkomsten van de kandidaten. Om te kunnen profiteren van deze lening, moet het gaan om werken aan de isolatie, ventilatie of het verwarmingssysteem, of te maken hebben met hernieuwbare energie (zonnepanelen, warmtepompen, zonneboilers).

Afhankelijk van de formule, hebben de leningen een looptijd van 1 tot 30 jaar. De aanvraag moet worden ingediend bij Homegrade, het advies- en begeleidingscentrum voor woningen van het Brusselse Gewest.

Energiepremies in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest:

In 2018 heeft het Brusselse Gewest de nadruk gelegd op energie-audit, isolatie en verwarming. De premies voor isolatie dekken niet enkel werkzaamheden aan de vloeren, de muren en het dak, maar ook isolerende ramen en hoogwaardige mechanische ventilatie (type C of D). De subsidies voor dakisolatie zijn verhoogd in vergelijking met 2017 en voorzien een bonus voor het gebruik van natuurlijke isolatiemiddelen. Wat betreft verwarming, bestaan er niet minder dan 7 premies voor verwarmingsketels, gasboilers, warmtepompen enz.

Deze premies voorzien voor het merendeel de terugbetaling van 50% van het factuurbedrag, met maximumplafonds. In de meeste gevallen verschillen de bedragen afhankelijk van de financiële situatie van de aanvrager.

Een aanvraag verloopt via de Irisbox-app tot 12 maanden na de renovatie.

Ondersteuning bij de aankoop van een eerste woning

Eerste aankopers kunnen genieten van verlaagde registratiekosten als ze een woning aankopen. Dit heet het abattement en zorgt voor een verlaging van de registratierechten met maximaal 21.875 euro.

Het Woningfonds biedt van zijn kant hypotheken tegen verlaagde rentevoeten aan (tussen 1,85 en 3%, afhankelijk van het inkomen) voor de bouw, aanschaf of renovatie van een woning, als het huishouden een inkomen van onder een bepaalde grens heeft.

Ten slotte kan ook via de organisatie Citydev een woning worden aangekocht met een korting van 30% tegenover de marktprijs, op voorwaarde dat aan enkele voorwaarden wordt voldaan, zoals over een bepaald maximuminkomen beschikken, de woning gedurende 20 jaar als hoofdverblijf gebruiken en geen eigenaar zijn van een andere eigendom in België.

Gemeentelijke premies

Naast de regionale premies, mag je niet vergeten dat bepaalde gemeentes ook subsidies aanbieden. Om te weten wat de opties er in jouw gemeente bestaat, ga je het beste rechtstreeks naar de bevoegde dienst Urbanisme of Milieu van jouw gemeente.

Subsidies en premies voor aankopen en renovatie in Wallonië

In Wallonië is sinds 1 januari 2019 een nieuwe reeks Waalse milieu- en renovatiepremies ingevoerd met als doel de procedures te vereenvoudigen en de energiedoelstellingen van de EU te behalen.

Vroeger was het zo dat als een particulier energie- en renovatiewerken aan zijn woning uitvoerde, er twee aparte administratieve procedures bestonden om de premies aan te vragen. Sinds begin 2019 bestaat het principe van 'uniek loket' (één aanvraag voor alle premies).

Elke aanvrager moet een erkende auditor inzetten om alle werkzaamheden samen uit te voeren en in de volgorde waarin deze moeten worden uitgevoerd (het dak van een woning isoleren die op het punt staat om in te zakken heeft bijvoorbeeld geen zin!). Na de audit moet dan nog enkel de premieaanvraag worden ingediend, en deze geldt dan voor alle werken. De aanvrager kan zelf kiezen of hij al dan niet alle werken laat uitvoeren en mag deze faseren naar gelang zijn financiële middelen.

Energiepremie:

De energiepremies dekken isolatie van muren, vloeren en daken, verwarming en warm water, en de audits. Vanaf 2019 hangt het bedrag van de toegekende premies af van het energierendement van de uit te voeren werken. Elke kWh die met de werken wordt bespaard, geeft recht op een subsidie.

Renovatiepremies:

De belangrijkste voorwaarden voor de renovatiepremies zijn het bestaan van een feitelijk recht op de woning (eigenaar, vruchtgebruiker, naakte eigendom), een gezinsinkomen van maximaal 93.000 euro en het engagement om 5 jaar in de woning te wonen of deze ter beschikking te stellen van het Agentschap voor Sociale Huisvesting of een sociaal verhuurkantoor.

De premies zijn voorbehouden voor vastgoed dat de laatste 20 jaar uitsluitend als woning is gebruikt en dat door de erkende auditor bevestigd werd als renoveerbaar. De subsidies dekken werken aan het dak, de muren en vloeren (droging, versterking, schimmelbestrijding enz.), de veiligheid van het stroomnet en het vervangen van het buitenschrijnwerk. Het bedrag van de premies hangt af van het gezinsinkomen.

Leningen:

In Wallonië zijn ook verschillende leningen tegen een rentevoet van 0% beschikbaar, waarmee tot 30.000 euro kan worden geleend voor renovatie- of energiewerken. Het Rénopack is meer bepaald bedoeld voor het vervangen van het dak of van het buitenschrijnwerk, het elektrisch systeem, vochtbestrijding en alle andere werken die zorgen voor een gezondere en aangename woning. Het Ecopack dient voor werken aan de isolatie, verwarmingen of het installeren van zonnepanelen.

Naast de leningen voor renovatiewerken bestaat er ook het Accesspack voor de aankoop of bouw van een woning (met een maximale marktwaarde afhankelijk van de locatie). Hiermee kan een lening worden afgesloten voor 5 tot 30 jaar tegen een vaste rentevoet en tegen diverse voorwaarden.

Belastingvoordelen:

Hoewel in Vlaanderen en Brussel deze regeling is afgeschaft, blijft Wallonië een belastingvoordeel bieden voor het isoleren van daken. Deze korting bedraagt 30% van de kosten van de werken en is beperkt tot 3.200 euro per woning voor het belastingjaar 2019 (voor onkosten gemaakt in 2018). Dit belastingvoordeel is gekoppeld aan enkele voorwaarden, zoals het laten uitvoeren van de werken door een erkend aannemer, het naleven van bepaalde isolatiewaarden en -diktes of het uitvoeren van werken aan een gebouw dan reeds minstens 5 jaar als woning dient.

Chèque Habitat (Woonvoucher):

Wallonië biedt ook een verlaging van de registratierechten aan, maar dit geldt “slechts” voor een bedrag van 20.000 euro, wat overeenkomt met een korting van 2.500 euro voor de kopers van een woning in Wallonië. Trouwens, de Waalse overheid heeft ook een nieuw belastingvoordeel op het vlak van hypothecaire kredieten ingevoerd genaamd “Chèque Habitat” (woonvoucher), een belastingverlaging voor de looptijd van het hypothecaire krediet van de belastingbetaler met een maximale looptijd van 20 jaar. Het bedrag van de woonvoucher, die gaat van 1520 euro tot 0 euro, stijgt naarmate het gezinsinkomen daalt, en wordt ook met 125 euro per kind verhoogd.

Einde van de Qualiwatt:

De zogenaamde Qualiwatt-premies voor de financiering van zonnepanelen zijn niet meer geldig, nu de overheid vindt dat deze installaties ook zonder premie rendabel zijn. Deze maatregel heeft echter geen terugwerkende kracht en de huidige begunstigden van het systeem zullen hun premie nog 5 jaar lang ontvangen, zoals voorzien was in het programma. Aan de andere kant kunnen die woningeigenaars die hernieuwbare energie willen inzetten, nog altijd gebruik maken van de groene certificaten.

Hulp nodig bij je vastgoedproject?

Contacteer jouw lokale makelaar

Verder lezen?